هدف کلی بهداشت مدارس

تأمين ، حفظ، ارتقاء سطح سلامت جسماني و رواني دانش آموزان، نوجوانان و جوانان و در نهايت جامعه

اهميت بهداشت مدارس

- بخش عظيمي از جمعيت كشور را تشكيل ميدهند (بيش از 25%)

- به دليل كامل نشدن مهارتها و شرايط سني بعد از گروه مادر و كودك آسيب پذيرترين قشر جامعه مي باشند

- پايه گذاري رفتارهاي بهداشتي و شيوه زندگي در اين سنين صورت مي گيرد

- از مهمترين گروههاي در معرض خطر حوادث و سوانح هستند

- با توجه من اينكه در سن آموزشي پذيري هستند من آساني مطالب بهداشتي را فرا گرفته و من خانواده و جامعه انتقال ميدهند

- در دسترس و من آساني مي توان مطالب آموزشي من آنها انتقال داده شود.

فعاليتها

برنامه هاي بهداشت مدارس

1- آموزش بهداشت

2- معاينات دانش آموزان و تكميل شناسنامه سلامت

3- بهبود وضعيت تغذيه دانش آموزان و نظارت بر نحوه توزیع، نگهداری و مصرف شیر در مدارس و تغذیه دانش آموزان

4- بیماریابی پدیکلوزیس و سایر بیماریهای واگیردار شایع در مدرسه

5- پيشگيري از سوانح و حوادث در سنين مدرسه

6- واكسيناسيون توام دانش آموزان اول متوسطه

7- تشكيل پرونده بهداشتي جهت مدارس

8- نظارت

9- بهبود وضعيت بهداشت محيط مدارس

آموزش بهداشت

- هدف آن بالا بردن سطح دانش بهداشتي و در نهايت تغيير مطلوب در رفتار دانش آموزان و انتقال آن به خانواده ها

-گروههاي هدف در آموزش بهداشت دانش آموزان ، والدين، معلمين و ساير پرسنل بخش

موضوعات آموزشي

دوره ابتدائي : بهداشت فردي – دهان ودندان- تغذيه و بهداشت مواد غذايي – بيماريهاي شايع – بهداشت روان- بهداشت محيط – سوانح و حوادث

دوره راهنمايي و متوسطه: بهداشت فردي – دهان ودندان – بهداشت دوران بلوغ- تغذيه در سنين بلوغ- واكسيناسيون – بهداشت محيط – مسائل جمعيتي – نظام ارائه خدمات بهداشتي و درماني – بيماريهاي واگيردار و غيرواگيردار (انگلهاي روده اي – بيماريهاي آميزشي – تالاسمي – قلبي- ايدز- انفلوآنزا) بهداشت روان – سوانح و حوادث

والدين: - آشنايي با نيازها ، مشكلات بهداشتي فرزندان در سنين مدرسه

- نقش والدين در رشد و تكامل فرزندان

- اهميت معاينات سالانه دانش آموزان

- بهداشت فردي – خانواده – محيط – روان – دوران بلوغ

- تغذيه و بهداشت مواد غذايي

- بيماريهاي شايع در سنين مدرسه

- واكسيناسيون

- سوانح و حوادث

2- معاينات غربالگری دانش آموزان و تکمیل شناسنامه سلامت: منظور از معاینات غربالگری جستجوی بیماری یا نقص به وسیله آزمونهای عملی و سریع

معاینات بالینی توسط پزشک عبارتند از:

آنمی-پوست ومو(گال-کچلی سر)-بزرگی تیروئید-گوش وحلق وبینی –چشم-ستون فقرات-اندام-شکم(بزرگی طحال-بزرگی طحال)-قلب وعروق-قفسه سینه-ریه-ادراری تناسلی(ابهام تناسلی-عدم نزول بیضه-کلیوی) –روان –اعصاب-پرفشاری خون-بیماریها .

معاینات بهداشتی (غربالگری):

معاینات غربالگری دانش آموزان پایه اول ابتدایی قبل از ورود به مدرسه در قالب طرح سنجش و معاینات پایه اول راهنمایی و اول دبیرستان در طول سال تحصیلی انجام می شود.

معاینات غربالگری توسط پرسنل بهداشتی (بهورز-کاردان ....)عبارتند از:

ارزیابی رشد (قدووزن –نمایه توده بدنی )-سنجش بینایی-سنجش شنوایی-دهان ودندان –بیماریهای نیازمند مراقبت ویژه (دیابت-قلبی وعروقی- صرع - آسم –هموفیلی – تالاسمی)-اختلالات رفتاری -

جلدي(رشک وشپش سر –کچلی سر)= كليه دانش آموزان همزمان با غربالگري پديكلوز با اولويت مدارس ابتدايي – خوابگاهها قبل از شروع سال تحصيلي و حداكثر در دو هقته اول سال تحصيلي از نظر جلدی معاینه می شوند.

بهبود وضعيت بهداشت محيط مدارس

شامل فعالیتهایی است که در جهت اجرای ضوابط بهداشتی مدرسه انجام می شود و آنچه در محیط مدرسه مورد توجه هستند عبارتند از:

الف)محل احداث مدرسه : دور از سر و صدا و عبور و مرور وسايل نقليه

دوري از محل انباشتن زباله – راه آهن – و كارخانه

ب) وضعیت ساختمان مدرسه : كف كلاس ها – سقف كلاسها – روشنايي – تهويه كلاس ها – پنجره ها – درجه حرارت (21- 18 درجه) وسيله گرمازا – كپسول ضد حريق – پله ها (ارتفاع 18 – عرض 30 سانتي متر ) – تابلو كلاس (از رديف اول 5/2 متر) – ميز و صندلي – دستشوئي (من ازاي هر 60 دانش آموز) – استفاده از صابون – توالت (من ازاي هر 45 دانش آموز) – دفع بهداشتي فاضلاب – آبخوري (من ازاي هر 75 دانش آموز) – دفع بهداشتي زباله

ج) بوفه مدرسه – (رعايت مقررات آئين نامه مربوطه ) پوشش ديوار بوفه از سنگ یا كاشي و به رنگ روشن باشد

- بايد داراي نور كافي ومجهز به هواكش بوده و نيز داراي وسايل گرمازا و سرمازا باشد . كف آن از سيمان يا ساير مصالح قابل شستشو پوشيده شود .

- سطل زباله درداخل و بيرون بوفه به تعداد كافي وجود داشته باشد تا دانش‌آموزان پس مانده هاي مواد غذايي را در آن بيندازند .

- براي جلوگيري از ورود مگس و حشرات درب و پنجره ها با توري فلزي

پوشانده شود ، درب و ديوار و سقف آن مننفذ و سوراخ نداشته باشد .

- فردي كه متصدي بوفه است چون با مواد غذايي سر و كار دارد بايد از نظر بيماريهاي واگيردار (انگلي ، قارچي و ...) مورد آزمايش قرار گرفته و كارت تندرستي داشته باشد و مسايل بهداشت فردي مانند شستشوي دستها و كوتاه كردن ناخن ها و نيز پوشيدن كلاه و روپوش را كاملاً رعايت نمايد .

- بوفه بايد حتماً مجهز به يخچال بوده و مواد غذايي فاسد شدني در يخچال و ساير مواد غذايي در محل خشك و بدون رطوبت تگهداري شود

د) آب آشاميدني مدرسه

تامين آب آشاميدني سالم و بهداشتي در مدرسه يكي از موضوعات بسيار مهم و اساسي است . بهتر است در مدرسه از شبكه آب لوله كشي و يا منابع بهسازي شده استفاده شود . و در محلهايي كه آب سالم دردسترس نباشد آب راپس از ضد عفوني كردن مصرف نماييد .

3- بهبود وضعيت تغذيه دانش آموزان

اهميت تغذيه كودكان در سنين مدرسه

اهميت تغذيه در دوران بلوغ

نظارت بر وضعيت تغذيه دانش آموزان

مشكلات تغذيه اي شايع در سنين مدرسه و دوران بلوغ (سوء تغذيه پروتيئن ، انرژي – اختلالات ناشي از كمبود يد – كمبود ويتامين A– كم خوني فقر آهن)

كمك هاي غذايي: شير مدرسه

علل اصلي سوء تغذيه در سنين مدرسه: مصرف نكردن غذاي كافي- عادات غذايي نادرست(نخوردن صبحانه- استفاده از تنقلات بي‌ارزش مثل پمفك و ابتلاء و بيماريهاي عفوني و انگلي )

4- بیماریابی پدیکلوزیس و پيشگيري از بيماريهاي شايع واگیردار در سنين مدرسه

بیماریابی رشک و شپش سر جهت دانش آموزان کلیه مقاطع تحصیلی فصلی یکبار انجام و مبتلایان درمان و پیگیری های لازم تا حصول بهبودی فرا گیرند. قابل ذکر است شامپوی پرمترین به صورت رایگان در اختیار مراکز بهداشتی درمانی تحت پوشش انجام می گیرد.

آموزش راههاي انتقال بيماريهاي شايع در سنين مدرسه

شناسايي – ارجاع- پيگيري دانش آموزان بيمار

جدا سازي دانش آموزان مبتلا من بيماري تا منبودي (ممنوعيت از مدرسه )

شايع ترين بيماريهاي واگيردار در سنين مدرسه : گلودرد چركي – انگلهاي دستگاه گوارش – بيماريهاي اسهالي – هپاتيت- كچلي – سرماخوردگي – آنفلوانزا – ژيارديا – سرخجه – گال- شپش- عفونتهاي ادراري – آبله مرغان

5- پيشگري از سوانح و حوادث در سنين مدرسه

6- واكسنياسيون توام دانش آموزان اول متوسطه

7- تشكيل پرونده بهداشتي جهت مدارس

تشكيل پرونده بهداشتي جهت كليه مدارس و ثبت نتايج معاينات و ارجاع و پيگيري و كليه گزارشهاي مربوط من فعاليت هاي آموزشي بيماريهاي واگير - حوادث – نياز من مراقبت ويژه – فعاليت هاي بهداشت محيط مدرسه

8- نظارت

بر خانه هاي بهداشت – مراكز بهداشتي و درماني

بازديد از شبانه روزيها همراه با كارشناسان بهداشت محيط جهت مسائل بهداشتي

نظارت بر طرحهاي در حال اجرا در مدارس :

• طرح شير مدرسه
• طرح پديكولوز
• طرح تكميل شناسنامه سلامت
• طرح آهن ياري
• طرح پايش يد ادرار
• طرح بهداشت محيط مدرسه
• طرح واكسيناسيون توام
• طرح سوانح و حوادث